Yaşlanmak bir insanın hem fiziken hem ruhen gelişmesine denir.Bebeklik,gençlik,yaşlılık evrelerini içerir.Aynaya baktımızda saçlarımızda gördüğümüz beyazlar,yüzümüzdeki kırışıklıklardır.Yaşa bağlı olarak bedenin canlılığını yitirdiği,temel işlevlerini yerine getirme kapasitesini kaybettiği ve kaçınılmaz olarak toprakla sonuçlanan süreç yaşlanmadır.Yaşlanma hızı bireysel farklılıklar gösterir.Bireysel farklılık arasında en önemlisi genetik eğilimdir.Hücre yaşlanması(Bir hücrenin belli bir sayıda mitoz bölünme geçirdikten sonra iç ve dış bölünme yeteneğini kaybetmesi), DNA hasarları,kognitif yaşlanma(Beynin frantal ve hipokampal bölgesi yaşlanma ile birlikte işlevselliğini yitirir nöronlarda azalma olur)Genetiğe ek olarak beslenme ve psikolojik yönetim önemlidir.
Yaşlanmada Metformin
Metformin, genellikle tip 2 diyabetin tedavisinde,kan şekerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olmak için kullanılan bir oral antidiyabetik ilaçtır.Diyabet,peridiyabet(gizli şeker),insülin direnci,polikistik over sendromu,antipiskotik ilaçların yan etkisinden korunmak amaçlı bir çok hastalığın tedavisinde kullanılır.Metforminin yapılan deneyler sonucu sağlıklı yaşlanmayı destekleyebileceği ortaya çıkmıştır.Metformin ile yapılan deneyler,yaşlanma sürecini geri çevirmek ve bilişsel yetenekleri iyileştirmek üzerine önemli ipuçları sunuyor.Araştırmada,40 ay boyunca metformin verilen maymunların beyin yaşlanmasının 6 yıl gerilediği ve bilişsel fobksiyonlarının belirgin şekilde arttığı gözlemlenmiştir.Bu gerileme,insan yaşına uyarlandığında yaklaşık 18 yıllık bir gençleşmeye denk gelir.Bu bulgu,yaşlanmaya bağlı beyin hasarının geri döndürülebileceğini ve bilişsel yeteneklerin korunabileceği yönünde umut vaat ediyor.Araştırmacılar,metforminin,beynin enerji metabolizmasını iyileştirerek ve nöroinflamasyonu azaltarak,sinir hücrelerinin daha sağlıklı bir ortamda çalışmasına olanak tanıdığını ileri sürüyor.Ayrıca,metformin nörodejeneratif hastalıklar üzerinde de etkili olabileceği düşünülüyor.Bu sonuçlar, yaşlanma sürecini daha derinlemesine anlamak ve bu süreçte beyin sağlığını koruyacak yöntemler geliştirmek,insan ömrünü uzatmanın yanı sıra yaşam kalitesini artırmak potansiyeline de sahiptir.
